Γενικές αρχές
Αποτελεσματικότητα
Σύμφωνα με την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας που ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ), τα κράτη μέλη υποχρεούνται να εφαρμόζουν πλήρως τις διατάξεις του δικαίου της ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ερμηνεύουν το εθνικό δίκαιο σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, να αρνούνται να εφαρμόσουν οποιαδήποτε αντίθετη διάταξη του εθνικού δικαίου (βλ. παραπάνω), αλλά και να ακυρώνουν τις παράνομες συνέπειες της παραβίασης του δικαίου της ΕΕ. Τέτοιου είδους υποχρέωση οφείλει, στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του, κάθε όργανο του οικείου κράτους μέλους (υπόθεση C-72/95 Kraaijeveld κ.λπ., σκέψη 61· υπόθεση C-435/97 WWF κ.λπ., σκέψη 71).
Στην υπόθεση C-201/02 Wells, το ΔΕΕ έκρινε ότι εναπόκειται στις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους να λαμβάνουν, στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς τους, όλα τα γενικά ή συγκεκριμένα μέτρα που απαιτούνται ώστε να διασφαλίζεται ότι τα έργα εξετάζονται προκειμένου να καθοριστεί εάν είναι πιθανό να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και, εάν ισχύει αυτό, να διασφαλίζεται ότι υπόκεινται σε εκτίμηση επιπτώσεων. Στα συγκεκριμένα αυτά μέτρα περιλαμβάνεται, με την επιφύλαξη των ορίων που καθορίζονται από την αρχή της διαδικαστικής αυτονομίας των κρατών μελών, η ανάκληση ή η αναστολή συγκατάθεσης που έχει ήδη χορηγηθεί προκειμένου να πραγματοποιηθεί εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου.
Η αρχή της αποτελεσματικότητας συνεπάγεται επίσης ότι οι λεπτομερείς διαδικαστικοί κανόνες που διέπουν τις ενέργειες για την προστασία των δικαιωμάτων τα οποία απορρέουν από το δίκαιο της ΕΕ δεν πρέπει να καθιστούν στην πράξη αδύνατη ή υπερβολικά δύσκολη την άσκηση των εν λόγω δικαιωμάτων (υπόθεση C-71/14 East Sussex County Council, σκέψεις 54- 55· υπόθεση C-416/10 Pontina Ambiente, σκέψη 106).
Στην υπόθεση C-115/09 Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland, Landesverband Nordrhein-Westfalen, το ΔΕΕ έκρινε ότι οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ πρέπει να μπορούν να επικαλούνται τα ίδια δικαιώματα με τους ιδιώτες και ότι θα ήταν αντίθετο με τον στόχο της παροχής στο ενδιαφερόμενο κοινό ευρείας πρόσβασης στη δικαιοσύνη και σε αντίθεση με την αρχή της αποτελεσματικότητας, εάν δεν επιτρεπόταν σε τέτοιου είδους οργανώσεις να επικαλούνται την παραβίαση των κανόνων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ αποκλειστικά και μόνο επειδή οι κανόνες αυτοί προστατεύουν το δημόσιο συμφέρον (βλ. επίσης υπόθεση C-570/13 Gruber, σχετικά με τα δικαιώματα των ιδιωτών).
Η υποχρέωση των κρατών μελών να επιτυγχάνουν το αποτέλεσμα που προβλέπει το δίκαιο της ΕΕ συνεπάγεται επίσης ότι πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι παραβάσεις του δικαίου της ΕΕ τιμωρούνται υπό όρους, διαδικαστικούς και ουσιαστικούς, που είναι ανάλογοι με τους ισχύοντες για τις παραβιάσεις παρόμοιου χαρακτήρα και σημασίας του εθνικού δικαίου και οι οποίοι, σε κάθε περίπτωση, καθιστούν την ποινή αποτελεσματική, αναλογική και αποτρεπτική (βλ. προτάσεις του γενικού εισαγγελέα στην υπόθεση C-304/02 Επιτροπή κατά Γαλλίας).