Ειδικές αρχές
Επανόρθωση της ζημιάς στην πηγή
Σε συνάρτηση με την αρχή της πρόληψης και την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», η αρχή της επανόρθωσης στην πηγή διασφαλίζει ότι η ζημία ή η ρύπανση αντιμετωπίζονται εκεί όπου συμβαίνουν. Σε ένα ιδανικό σενάριο, η εφαρμογή της συμβάλλει στην πρόληψη της ρύπανσης, η οποία δεν μεταφέρεται αλλού, ούτε χάνεται από το οπτικό μας πεδίο. Επομένως, συνάδει με τις αρχές της αυτάρκειας και της εγγύτητας που εφαρμόζονται στις πολιτικές διαχείρισης αποβλήτων και ορίζονται σε διεθνές επίπεδο για τη διασυνοριακή διακίνηση επικίνδυνων αποβλήτων και τη διάθεσή τους (βλ. τη Σύμβαση της Βασιλείας του 1989, την οποία έχει υπογράψει η ΕΕ).
Στην υπόθεση C-2/90 Επιτροπή κατά Βελγίου, το ΔΕΕ έκρινε ότι η αρχή ότι η περιβαλλοντική ζημία πρέπει κατά προτεραιότητα να αποκαθίσταται στην πηγή, συνεπάγεται ότι εναπόκειται σε κάθε περιφέρεια, δήμο ή άλλη τοπική αρχή να λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα ώστε να διασφαλίζεται ότι τα δικά τους απόβλητα συλλέγονται, υποβάλλονται σε επεξεργασία και απορρίπτονται. Κατά συνέπεια, πρέπει να απορρίπτονται όσο το δυνατόν εγγύτερα στον τόπο όπου παράγονται ώστε να περιορίζεται κατά το δυνατόν η μεταφορά αποβλήτων.
Υπό ευρύτερη έννοια, η αρχή χρησιμεύει ως πρωταρχικός οδηγός πολιτικής, αντίθετα με την προσέγγιση «τελικού σταδίου», για παράδειγμα ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών και προϊόντων με στόχο τη μείωση της ρύπανσης σε όσο πρωιμότερο στάδιο γίνεται. Αντί για τη γενική περιβαλλοντική κατάσταση, η αρχή δίνει έμφαση στην εγγύτητα προς την πηγή με στόχο την αποτελεσματική καταπολέμηση της συσσώρευσης των αρνητικών εξωτερικοτήτων. Αντικατοπτρίζεται, μεταξύ άλλων, σε απαιτήσεις χρήσης των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών (βάσει της οδηγίας περί βιομηχανικών εκπομπών).
στην υπόθεση C-364/03 Επιτροπή κατά Ελλάδας, το ΔΕΕ έκρινε ότι η υποχρέωση των κρατών μελών να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου και αζώτου δεν εξαρτάται από τη γενική περιβαλλοντική κατάσταση της περιοχής στην οποία εδρεύει η εκάστοτε βιομηχανική εγκατάσταση στον βαθμό που είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι ουσίες αυτές έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και στους βιολογικούς πόρους και τα οικοσυστήματα.