Οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα
Η οδηγία 2000/60, η «οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα» ή «ΟΠΥ», είναι ένα περίπλοκο νομοθετικό κείμενο διότι περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό καταχωρίσεων και παραπομπών από τη μία διάταξη στην άλλη, μεγάλο αριθμό ορισμών, μερικές φορές ακόμη και για βασικές γεωγραφικές έννοιες όπως του ποταμού ή της λίμνης, καθώς και μια σειρά από αντιλήψεις που σχετίζονται με την «κατάσταση» των υδατικών συστημάτων, οι οποίες αντιλήψεις κάθε άλλο παρά αυτονόητες είναι αν και ουσιαστικές για τις υποκείμενες λογικές της, κάμποσα «χαρακτηριστικά» (άρθρο 5) και εννέα παραγράφους όπου απαριθμούνται διάφοροι και διαφορετικής μορφής «στόχοι», κάθε ένας εκ των οποίων έχει διάφορα επιμέρους επίπεδα (άρθρο 4).
Σκοπός της ΟΠΥ είναι «η θέσπιση πλαισίου για την προστασία των εσωτερικών επιφανειακών, των μεταβατικών, των παράκτιων και των υπόγειων υδάτων» (άρθρο 1). Στοχεύει πρωτίστως, όπως είναι προφανές, στην εφαρμογή των αρχών προστασίας της περιβαλλοντικής πολιτικής έναντι των σχετικών υδάτων, δηλαδή τη διατήρηση και ενίσχυση της κατάστασης των υδατικών οικοσυστημάτων, με ορισμένες αποκλίσεις ανάλογα με τις αντίστοιχες κατηγορίες τους. Τα κράτη μέλη εφαρμόζουν, μεταξύ άλλων, «τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη της υποβάθμισης της κατάστασης όλων των συστημάτων επιφανειακών υδάτων» (άρθρο 4, § 1, στοιχείο α) σημείο i)), υποχρέωση την οποία το Δικαστήριο κρίνει ότι «δεν περιορίζεται στον καθορισμό, υπό μορφή προγραμματικής εξαγγελίας, απλών στόχων διαχειριστικού σχεδιασμού, αλλά παράγει δεσμευτικά αποτελέσματα, αφότου καθοριστεί η οικολογική κατάσταση του οικείου υδατικού συστήματος, σε κάθε στάδιο της διαδικασίας που καθιερώνει η εν λόγω οδηγία» (υπόθεση C461/13 Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland, σκέψη 43, υπόθεση C-346/14 Επιτροπή κατά Αυστρίας, σκέψεις 53-55). Ωστόσο, οι περισσότερες από τις διατάξεις της οδηγίας τούς αφήνουν ευρεία διακριτική ευχέρεια ως προς τη φύση των μέτρων που λαμβάνονται, διότι δεν αποσκοπεί στην πλήρη εναρμόνιση της νομοθεσίας τους για τα ύδατα (υπόθεση C-346/14 ανωτέρω Επιτροπή κατά Αυστρίας, σκέψη 70).
Η ΟΠΥ έχει επίσης μια ευρύτερη και πιο μακροπρόθεσμη προοπτική προωθώντας «τη βιώσιμη χρήση του νερού βάσει μακροπρόθεσμης προστασίας των διαθέσιμων υδάτινων πόρων.» Αυτό το πλαίσιο πρέπει, με πιο συγκεκριμένο τρόπο, να συμβάλλει στον μετριασμό των επιπτώσεων από πλημμύρες και ξηρασίες, στην εξασφάλιση επαρκούς παροχής επιφανειακού νερού καλής ποιότητας, στη σημαντική μείωση της ρύπανσης των υπογείων υδάτων, στην προστασία των χωρικών και θαλάσσιων υδάτων και στην επίτευξη των στόχων των σχετικών διεθνών συμφωνιών (άρθρο 1). Η διάστασή της είναι διττή: αφενός, παρέχει ένα σύνολο «στρατηγικών» για τη θέσπιση οδηγιών εφαρμογής που αφορούν διάφορους ρύπους και επηρεαζόμενα περιβάλλοντα ενώ, αφετέρου, περιλαμβάνει άμεσα εφαρμόσιμες διατάξεις (υπόθεση C-32/05 Επιτροπή κατά Λουξεμβούργου [2006] ERC I-11323, σκέψεις 41 κ. επ.). Γενικότερα, προβλέπει δομές (§ 1) και μέσα (§ 2), ενώ ορίζονται επίσης και κατευθύνσεις (§ 3).