Διαδικασίες του Δικαστηρίου
Η διαδικασία προδικαστικής παραπομπής: Συνάφεια των ερωτημάτων
Κατ’ αρχήν, όλα τα ερωτήματα πρέπει να έχουν σημασία για την έκβαση της υπόθεσης που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Ωστόσο, το ΔΕΕ θεωρεί ότι, κατ’ αρχήν, μόνο το αιτούν δικαστήριο μπορεί να εκτιμήσει την αναγκαιότητα των ερωτημάτων και να προσδιορίσει το αντικείμενό τους. Ως εκ τούτου, το ΔΕΕ εξετάζει το παραδεκτό ενός ζητήματος μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις. Αυτό συμβαίνει ιδίως όταν το πρόβλημα το οποίο παραπέμπεται στο Δικαστήριο είναι καθαρά υποθετικό ή όταν η ερμηνεία του κοινοτικού κανόνα που επιδιώκει το εθνικό δικαστήριο δεν έχει σχέση με τα πραγματικά περιστατικά της κύριας προσφυγής ή με τον σκοπό της (υπόθεση C-415/93 Bosman, σκέψη 61· υπόθεση C-466/04 Acereda Herrera, σκέψη 48· υπόθεση C-380/05 Centro Europa, σκέψη 53· συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-188/10 και C-189/10 Melki και Abdeli, σκέψη 27).
Η παραπομπή πρέπει να περιλαμβάνει το νομικό και πραγματικό υπόβαθρο της εσωτερικής υπόθεσης, καθώς και τα ερωτήματα του εθνικού δικαστηρίου. Θα πρέπει επίσης να αναφέρει τους λόγους για τους οποίους η απάντηση θεωρείται απαραίτητη για την απόφαση επί της εγχώριας υπόθεσης. Το εθνικό δικαστήριο μπορεί επίσης να υποδεικνύει τη θέση του όσον αφορά τα ζητήματα του δικαίου της ΕΕ και να προτείνει απάντηση.
Η παραπομπή και οι σχετικές μεταφράσεις ή περιλήψεις αποστέλλονται στους διαδίκους ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, καθώς και στα ενδιαφερόμενα μέρη που αναφέρονται στο άρθρο 23 του καταστατικού του ΔΕΕ, δηλαδή σε όλα τα κράτη μέλη, στο Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή και, σε ορισμένες περιπτώσεις, και στα κράτη του ΕΟΧ και στην Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ. Μπορούν να υποβάλουν παρατηρήσεις στη γλώσσα τους με προθεσμία δύο μηνών. Το ΔΕΕ μπορεί να συγκαλέσει ακρόαση.
Στις περισσότερες, αλλά όχι σε όλες τις διαδικασίες προδικαστικής παραπομπής, διατυπώνονται προτάσεις από γενικό εισαγγελέα, οι οποίες δημοσιεύονται πριν από την απόφαση του ΔΕΕ για την υπόθεση. Το ΔΕΕ μπορεί να αποφασίζει σε σώματα των τριών, πέντε και δεκαπέντε δικαστών, καθώς και στην Ολομέλεια.
Το δικαστήριο μπορεί να προσφύγει σε ταχεία διαδικασία και, σε ορισμένους τομείς, σε ακόμη ταχύτερη διαδικασία κατεπείγοντος. Ωστόσο, οι διαδικασίες αυτές χρησιμοποιούνται πολύ σπάνια και, μέχρι σήμερα, όχι σε περιβαλλοντικές υποθέσεις. Κατά κανόνα, το ΔΕΕ αναμένει από τα εθνικά δικαστήρια να αντιμετωπίζουν κάθε επείγουσα ανάγκη με προσωρινά μέτρα. Ο μεγάλος αριθμός προσώπων ή νομικών καταστάσεων που ενδέχεται να θίγονται από την απόφαση την οποία πρέπει να εκδώσει το αιτούν δικαστήριο μετά την παραπομπή του θέματος στο ΔΕΕ προς έκδοση προδικαστικής απόφασης δεν μπορεί, καθαυτός, να αποτελεί εξαιρετική περίσταση ώστε να αιτιολογείται προσφυγή σε ταχεία διαδικασία (βλ. διατάξεις του προέδρου του Δικαστηρίου στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις C-283/06 και C-312/06 KÖGÁZ κ.λπ., σκέψη 9· στην υπόθεση C-368/06 Cedilac, σκέψη 7· στην υπόθεση C-201/08 Plantanol, σκέψη 10· υπόθεση C-317/04 Κοινοβούλιο κατά Συμβουλίου, σκέψη 13).
Στην υπόθεση C-240/09 Lesoochranárske zoskupenie (διάταξη) σχετικά με την προστασία των καφέ αρκούδων της Σλοβακίας, το εθνικό δικαστήριο ενημέρωσε το ΔΕΕ ότι κινήθηκαν αρκετές διοικητικές διαδικασίες από διάφορες ενώσεις κυνηγών ή άλλων προσώπων σχετικά με τη χορήγηση εξαιρέσεων από το καθεστώς προστασίας ειδών. Εάν χορηγούνταν, οι εξαιρέσεις θα είχαν ως αποτέλεσμα την εξολόθρευση των καφέ αρκούδων και τη χρήση χημικών ουσιών σε προστατευόμενες φυσικές περιοχές. Ωστόσο, το ΔΕΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, όσον αφορά τις απειλές κατά της ιδιοκτησίας ή της υγείας των προσώπων, το αιτούν δικαστήριο δεν προσδιορίζει κατά κανέναν τρόπο τη μορφή και την έκτασή τους, ούτε επισημαίνει με ποιον τρόπο είναι αναγκαία η έκδοση απόφασης του ΔΕΕ μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου να αποφευχθούν οι κίνδυνοι που θα μπορούσαν να προκύψουν εάν η διαδικασία ακολουθούσε τη συνήθη πορεία, ή γιατί δεν είναι δυνατόν να ληφθούν προσωρινά μέτρα σε εθνικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, το αίτημα για υποβολή της υπόθεσης σε ταχεία διαδικασία δεν έγινε δεκτό.