Εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ από τον εθνικό δικαστή
Υποχρέωση μη εφαρμογής του εθνικού δικαίου
Όταν δεν είναι σε θέση να ερμηνεύσει το εθνικό δίκαιο σύμφωνα με τις απαιτήσεις του δικαίου της ΕΕ, ένα εθνικό δικαστήριο μπορεί να υποχρεωθεί να μην εφαρμόσει νομολογία που αποτελεί εμπόδιο στην πλήρη εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ, ακόμη και οποιαδήποτε διάταξη εθνικού δικαίου είναι αντίθετη σε διάταξη της νομοθεσίας της ΕΕ με άμεσο αποτέλεσμα (υπόθεση C-573/17 Popławski, σκέψεις 58, 61). Δεν είναι απαραίτητο οι διάδικοι να επικαλούνται ρητά ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων ποιες μεμονωμένες διατάξεις εθνικού δικαίου θα πρέπει τα δικαστήρια αυτά να μην εφαρμόζουν ή να ερμηνεύουν σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ. Αντίθετα, ο προσδιορισμός των διατάξεων αυτών και η ανάπτυξη της προσέγγισης για την εξάλειψη τυχόν αντίφασης μεταξύ του εθνικού δικαίου και του δικαίου της ΕΕ αποτελεί μέρος της υποχρέωσης των εθνικών δικαστηρίων ώστε να επιτύχουν το αποτέλεσμα που προβλέπει η οδηγία (Προτάσεις στην υπόθεση C-254/19 Friends of the Irish Environment, σκέψεις 67, 69). Με αυτόν τον τρόπο, η αρχή της υπεροχής του δικαίου της ΕΕ κατέστησε δυνατή την υπέρβαση πολλών διαδικαστικών εμποδίων που προκύπτουν από το εθνικό δίκαιο, σε διαδικασίες οι οποίες βασίζονται στο δίκαιο της ΕΕ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οδήγησε το εθνικό δικαστήριο να εφαρμόσει διαδικαστικούς κανόνες και να λάβει μέτρα σε καταστάσεις που δεν προβλέπονται από το εθνικό δίκαιο (υπόθεση C-415/11 Aziz, σκέψη 64).
Ωστόσο, υπάρχουν εξαιρέσεις από την υποχρέωση μη εφαρμογής των αντιφατικών μέτρων εάν τίθεται κάποιο θεμελιώδες ζήτημα: κίνδυνος η ακύρωση του μέτρου να δημιουργήσει νομικό κενό που δεν συμβιβάζεται με την υποχρέωση του εν λόγω κράτους μέλους να λαμβάνει μέτρα για τη μεταφορά άλλης πράξης του δικαίου της ΕΕ σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος (υπόθεση C-41/11 Inter-Environnement Wallonie και Terre wallonne) ή άλλο γενικό συμφέρον.σ Εν πάση περιπτώσει, η όποια πιθανή διατήρηση των αποτελεσμάτων των πράξεων αυτών μπορεί να διαρκέσει μόνο για όσο είναι απολύτως απαραίτητο για την αποκατάσταση της διαπιστωθείσας παράβασης (υπόθεση C-24/19 A κ.λπ. () και à Nevele).
Στην υπόθεση C-411/17 Inter-Environnement Wallonie και Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen, το ΔΕΕ αναγνώρισε ότι η ασφάλεια εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια του οικείου κράτους μέλους αποτελεί επίσης πρωταρχικό μέλημα. Ωστόσο, το Δικαστήριο έκρινε ταυτόχρονα ότι οι προβληματισμοί σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια μπορούν να δικαιολογήσουν τη διατήρηση των αποτελεσμάτων των εθνικών μέτρων που ελήφθησαν κατά παράβαση των υποχρεώσεων που απορρέουν από το δίκαιο της Ένωσης μόνον εάν τα αποτελέσματα των μέτρων αυτών ακυρωθούν ή ανασταλούν και υπάρξει πραγματική και σοβαρή απειλή διαταραχής του εφοδιασμού του οικείου κράτους μέλους με ηλεκτρική ενέργεια, η οποία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με άλλα μέσα ή εναλλακτικές λύσεις, ιδίως στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς.