Πρόσβαση σε πληροφορίες στο πλαίσιο του δικαίου της ΕΕ – επίπεδο θεσμικών οργάνων της ΕΕ
Ένα πολύ σημαντικό είδος περιβαλλοντικών πληροφοριών σχετίζεται με τις εκπομπές στο περιβάλλον. Η συλλογή πληροφοριών αυτού του είδους αποτέλεσε αντικείμενο της λεγόμενης απόφασης ΕΜΡΕ (ευρωπαϊκό μητρώο ρυπογόνων εκπομπών).
Η ΕΕ έχει υπογράψει, κάτι που σημαίνει ότι όφειλε να εφαρμόζει, το πρωτόκολλο της ΟΕΕ/ΗΕ για τα μητρώα έκλυσης και μεταφοράς ρύπων της Σύμβασης του Aarhus. Έλαβε τη μορφή του κανονισμού 166/2006, του κανονισμού για το μητρώο έκλυσης και μεταφοράς ρύπων (ΜΕΜΡ).
Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 του κανονισμού 166/2006, η υποχρέωση υποβολής εκθέσεων ισχύει για όλες τις εκλύσεις από εγκαταστάσεις που αναφέρονται στο παράρτημα Ι, ρύπων οι οποίοι αναφέρονται στο παράρτημα ΙΙ, και για τις οποίες εκλύσεις σημειώνεται υπέρβαση ορισμένου ορίου. Ο κατάλογος του παραρτήματος I είναι σχεδόν πανομοιότυπος με του παραρτήματος I της οδηγίας 2008/1/ΕΚ σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης (οδηγία IPPC). Από την άποψη αυτή, ο κανονισμός ΜΕΜΡ δεν υπερβαίνει σχεδόν καθόλου την απόφαση ΕΜΡΕ επί της οποίας βασίζεται. Εκτός από τις πραγματικές εκλύσεις, οι μεταφορές επικίνδυνων αποβλήτων υπόκεινται επίσης σε υποχρέωση υποβολής εκθέσεων.
Οι πληροφορίες που συλλέγονται από τις εθνικές αρχές πρέπει να κοινοποιούνται στην Επιτροπή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 2 του κανονισμού 166/2006. Με τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, η Επιτροπή ενσωματώνει στη συνέχεια τις πληροφορίες αυτές σε ευρωπαϊκό ΜΕΜΡ (άρθρο 5 παράγραφος 3 του κανονισμού 166/2006). Το ΜΕΜΡ περιλαμβάνει επίσης πληροφορίες σχετικά με τις εκλύσεις από διάσπαρτες πηγές, όμως μόνο στον βαθμό που οι πληροφορίες αυτές έχουν ήδη αναφερθεί από τα κράτη μέλη (άρθρο 8 του κανονισμού 166/2006). Το ΜΕΜΡ είναι ελεύθερα προσβάσιμο μέσω του διαδικτύου (άρθρο 10 του κανονισμού 166/2006), οι δε πιθανές εξαιρέσεις από την ελεύθερη πρόσβαση στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό ή στην έκθεση του κράτους μέλους πρέπει να συνάδουν με το άρθρο 4 της οδηγίας 2003/4/ΕΚ (άρθρο 11 του κανονισμού 166/2006).
Ο κανονισμός ΜΕΜΡ επιτρέπει την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών σχετικά με τις εκλύσεις. Δεδομένου ότι οι πληροφορίες σχετικά με τις εκπομπές πρέπει πάντοτε να δημοσιοποιούνται, το ερώτημα είναι ποια είναι η ακριβής σχέση μεταξύ της «έκλυσης» κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφος 10 του κανονισμού ΜΕΜΡ και των «εκπομπών» κατά την έννοια του άρθρου 4 παράγραφος 2 της οδηγίας 2003/4/ΕΚ. Μάλλον η ευρωπαϊκή νομοθετική αρχή θεωρεί ότι οι εκπομπές δεν πρέπει να εξισώνονται, για παράδειγμα, με την απόρριψη. Φαίνεται αμφίβολο κατά πόσον η περιορισμένη αυτή έννοια των εκπομπών είναι εύλογη.
Ο κανονισμός προβλέπει τη συμμετοχή του κοινού (άρθρο 12 του κανονισμού 166/2006), καθώς και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη (άρθρο 13 του κανονισμού 166/2006). Το άρθρο 15 του κανονισμού 166/2006 μπορεί να έχει μεγαλύτερη πρακτική σημασία, δεδομένου ότι μπορεί να θεωρηθεί ότι περιλαμβάνει υποχρέωση εκ μέρους των κρατών μελών και της Επιτροπής να επεξεργάζονται τις τεχνικές πληροφορίες που περιέχονται στο ΜΕΜΡ προκειμένου να τις καθιστούν περισσότερο προσιτές.