Zugang zu Informationen

SCHMUCKBILD + LOGO

INHALT

BREADCRUMB

Πρόσβαση σε πληροφορίες στο διεθνές δίκαιο

 

Το δικαίωμα όλων να λαμβάνουν περιβαλλοντικές πληροφορίες που κατέχουν οι δημόσιες αρχές. Μπορεί να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος, αλλά και σχετικά με τις πολιτικές ή τα μέτρα που λαμβάνονται, ή σχετικά με την κατάσταση της ανθρώπινης υγείας και ασφάλειας, όπου μπορεί να επηρεάζεται από την κατάσταση του περιβάλλοντος. Οι αιτούντες δικαιούνται να λαμβάνουν τις πληροφορίες αυτές εντός ενός μηνός από την υποβολή της αίτησης και χωρίς να χρειάζεται να αναφέρουν τους λόγους για τους οποίους τις ζητούν. Επιπλέον, οι δημόσιες αρχές υποχρεούνται, δυνάμει της Σύμβασης, να διαδίδουν ενεργά περιβαλλοντικές πληροφορίες που έχουν στην κατοχή τους.

Από τους τρεις «πυλώνες», η πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες εμφανίζεται συχνότερα ως στοιχείο των περιβαλλοντικών συμφωνιών. Οι πληροφορίες που δημοσιοποιούνται εξαρτώνται από το πεδίο εφαρμογής και τον σκοπό της ίδιας της συμφωνίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πληροφορίες αφορούν μια συγκεκριμένη διαδικασία ή εγκατάσταση, όπως στην περίπτωση των διαδικασιών εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά και τον προγραμματισμό πρόληψης και έκτακτης ανάγκης για επικίνδυνες δραστηριότητες (συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών δραστηριοτήτων). Σε άλλες περιπτώσεις, οι πληροφορίες αφορούν συγκεκριμένες ουσίες, για παράδειγμα επικίνδυνες χημικές ουσίες ή γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς. Ωστόσο, άλλες πληροφορίες σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα που πρέπει να δημοσιοποιούνται ενδέχεται να αφορούν τη νομοθεσία, αποφάσεις διοικητικών αρχών ή δικαστικές αποφάσεις.

Η Σύμβαση του Aarhus προβλέπει να δημοσιοποιούνται κατόπιν αιτήματος όλες οι περιβαλλοντικές πληροφορίες που ορίζονται στη Σύμβαση, με την επιφύλαξη ορισμένων μόνο λόγων απόρριψης. Απαιτεί επίσης, ιδίως με το πρωτόκολλο του 2003 για τα μητρώα έκλυσης και μεταφοράς ρύπων (πρωτόκολλο ΜΕΜΡ), να δημοσιοποιούνται ορισμένες πληροφορίες, ανεξάρτητα από συγκεκριμένα αιτήματα. Αυτό συνεπάγεται ένα είδος «δικαιώματος στην γνώση», το οποίο αντικατοπτρίζεται επίσης στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων όσον αφορά τις επικίνδυνες δραστηριότητες (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην υπόθεση Guerra κ.λπ. κατά Ιταλίας, 14967/89 ης 19ης Φεβρουαρίου 1998).

Υποστήριξη της πρόσβασης σε περιβαλλοντικές πληροφορίες σε διάφορες περιβαλλοντικές συμφωνίες με παγκόσμια και περιφερειακή εφαρμογή, στη νομολογία περιφερειακών οργάνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, Διαμερικανική Επιτροπή για τα ανθρώπινα δικαιώματα και Αφρικανική Επιτροπή για τα δικαιώματα του ανθρώπου και των λαών), καθώς και στα άρθρα του 2001 της Επιτροπής Διεθνούς Δικαίου των Ηνωμένων Εθνών για την πρόληψη των διασυνοριακών βλαβών από επικίνδυνες δραστηριότητες (άρθρα ILC). Φαίνεται να είναι η μορφή συμμετοχικού και δικονομικού δικαιώματος για το οποίο υπάρχει μεγαλύτερη υποστήριξη στο διεθνές δίκαιο. Δεδομένου ότι δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική συμμετοχή του κοινού χωρίς τη δέουσα πρόσβαση σε πληροφορίες, είναι λογικό να αξιοποιηθεί αυτή η πτυχή.