Πρόσβαση σε πληροφορίες στο πλαίσιο του δικαίου της ΕΕ – επίπεδο κρατών μελών
Η οδηγία 2003/4/ΕΚ, η οποία αντικατέστησε την οδηγία 90/313/ΕΟΚ 
, μεταφέρει στην εθνική νομοθεσία τις διατάξεις που αφορούν τον πρώτο πυλώνα της Σύμβασης του Aarhus σχετικά με την πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες. Οι συνολικοί στόχοι είναι αφενός να διασφαλιστεί το δικαίωμα πρόσβασης στις περιβαλλοντικές πληροφορίες που κατέχουν οι δημόσιες αρχές ή που κατέχονται για δημόσιες αρχές (η αποκαλούμενη «παθητική» διαφάνεια) και, αφετέρου, να εξασφαλιστεί η δημοσιοποίηση των περιβαλλοντικών πληροφοριών, ιδίως μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών πηγών και του διαδικτύου (η αποκαλούμενη «ενεργός» διαφάνεια).
Το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας περιορίζεται από 2 θεμελιώδεις έννοιες:
τις «περιβαλλοντικές πληροφορίες» και τις «δημόσιες αρχές».
Ο ορισμός των «περιβαλλοντικών πληροφοριών» είναι πολύ ευρύς και περιλαμβάνει όλα τα μέσα και τις μορφές, αλλά και κάθε πτυχή του περιβάλλοντος, κάτι που οδηγεί στην εκτεταμένη εφαρμογή (άρθρο 2 στοιχείο I) της οδηγίας 2003/4/ΕΚ). Περιλαμβάνει γενικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των περιβαλλοντικών στοιχείων (αέρας, νερό, βιοποικιλότητα κ.λπ.), παραγόντων (ουσίες, θόρυβος, ακτινοβολία κ.λπ.) και της ανθρώπινης υγείας και ασφάλειας και καλύπτει περιβαλλοντικά διοικητικά μέτρα όπως πολιτικές, νομοθεσία, περιβαλλοντικά σχέδια και προγράμματα και εκθέσεις εφαρμογής των μέτρων αυτών.
Η «δημόσια αρχή» ορίζεται επίσης ευρέως (άρθρο 2 παράγραφος 2 της οδηγίας 2003/4/ΕΚ) και περιλαμβάνει φορείς χωρίς συγκεκριμένη περιβαλλοντική λειτουργία ή στόχο σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης, καθώς και ιδιωτικούς φορείς με δημόσια καθήκοντα ή αρμοδιότητες. Οι περιβαλλοντικές πληροφορίες που τηρούνται για λογαριασμό των δημόσιων αρχών θα πρέπει να είναι προσβάσιμες (άρθρο 2 παράγραφος 4, σε συνδυασμό με το άρθρο 3 στοιχείο I) της οδηγίας 2003/4/ΕΚ).
Σημείωση: υπάρχουν ειδικά καθεστώτα για την πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες.