Έκθεση και αξιολόγηση REFIT – ΕΠΕ
Στις 30 Απριλίου 2014 ήταν η αρχική προθεσμία για την υποβολή έκθεσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένων κατάλληλων προτάσεων για την τροποποίηση της ΕΠΕ. Λόγω καθυστερήσεων στην υποβολή εκθέσεων και στην αξιολόγηση από τα κράτη μέλη, αλλά και των αλλαγών σε πολιτικό επίπεδο στην ΕΕ, η προθεσμία αυτή μετατέθηκε.
Σε αυτό το πλαίσιο, η ανασκόπηση και η έκθεση συνδυάστηκαν στη συνέχεια με την ανασκόπηση της ΕΠΕ στο πλαίσιο του προγράμματος βελτίωσης της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT)
Στις 14 Απριλίου 2016, εγκρίθηκε η έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 2 της οδηγίας 2004/35/ΕΚ σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (COM/2016/0204 final), ενώ η αξιολόγηση REFIT επισυνάπτεται ως έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής – REFIT: Αξιολόγηση της οδηγίας σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη που συνοδεύει το έγγραφο Έκθεση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 2 της οδηγίας 2004/35/ΕΚ σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας (SWD(2016) 121 final).
Τα συνολικά συμπεράσματα της έκθεσης μπορούν να συνοψιστούν εν συντομία στα ακόλουθα στοιχεία:
- Η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο και η εφαρμογή της ΕΠΕ δεν είχαν ως αποτέλεσμα τη θέσπιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε ολόκληρη την ΕΕ
- Δεν υπήρχαν επαρκείς πληροφορίες για την κατάλληλη διενέργεια της επισκόπησης REFIT
- Οι διαθέσιμες πληροφορίες υποδήλωναν, μεταξύ άλλων, ότι ορισμένα κράτη μέλη συνέχιζαν να εφαρμόζουν τους εθνικούς νόμους αντί της νομοθεσίας για τη μεταφορά της ΕΠΕ
Οι κύριες προκλήσεις όσον αφορά την εφαρμογή της ΕΠΕ σύμφωνα με την έκθεση αφορούν τα εξής:
- «Χαμηλή διαθεσιμότητα δεδομένων για υποθέσεις ΕΠΕ, συμπεριλαμβανομένων ιδίως δεδομένων σχετικά με την εφαρμογή συμπληρωματικής και αντισταθμιστικής αποκατάστασης, επιπροσθέτως του γεγονότος ότι έντεκα κράτη μέλη δεν κοινοποίησαν ούτε ένα περιστατικό ΕΠΕ και ορισμένα κράτη μέλη προφανώς επιλέγουν να μην υποβάλλουν περιστατικά στο πλαίσιο της ΕΠΕ,
- Χαμηλή επίγνωση της οδηγίας από κύριους ενδιαφερόμενους και επαγγελματίες,
- Ασάφειες γύρω από βασικές έννοιες και ορισμούς, όπως το «όριο σοβαρότητας», η «προληπτική δράση», η «ευνοϊκή κατάσταση διατήρησης»,
- Εξαιρέσεις και ισχυρισμούς υπεράσπισης ως προς το πεδίο εφαρμογής της περιβαλλοντικής ζημίας και της αυστηρής ευθύνης, στοιχεία τα οποία ενδέχεται να μειώνουν αναλόγως την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα,
- Αφερεγγυότητα των φορέων εκμετάλλευσης σε περιπτώσεις δαπανηρής περιβαλλοντικής αποκατάστασης»
Οι προτάσεις της έκθεσης εστιάζονται στα εξής ζητήματα:
- Διενέργεια «πολυετούς κυλιόμενου προγράμματος εργασίας προς βελτίωση της βάσης αποδεικτικών στοιχείων και συμβολή στην ευθυγράμμιση των εθνικών λύσεων»
-
«Συνέχιση της παροχής μέτρων διοικητικής στήριξης, όπως
- οδηγίες ή ερμηνευτικές σημειώσεις για βασικά θέματα («σοβαρότητα»),
- εκπαιδευτικά προγράμματα, και
- γραφεία υποστήριξης για τους επαγγελματίες (καλύπτοντας αρμόδιες αρχές, φορείς εκμετάλλευσης, εμπειρογνώμονες για τον διακανονισμό ζημιών, παρόχους χρηματοοικονομικής εξασφάλισης, επηρεαζόμενους ιδιώτες, ΜΚΟ κ.λπ.), τα οποία παρέχουν πληροφορίες, βοήθεια και στήριξη στην αξιολόγηση για εκτιμήσεις κινδύνων και ζημιών»