Wyzwania krajowe związane z prawidłową implementacją i transpozycją przepisów dotyczących jakości powietrza. Sytuacja w Polsce
Inne procedury naruszeniowe Komisji Europejskiej przeciwko Polsce z powodu złej jakości powietrza
- Przekroczenie stężeń dwutlenku azotu (NO2) – procedura naruszeniowa Komisji Europejskiej przeciwko Polsce INFR(2016)2010
W dniu 25 lutego 2016 roku Komisja Europejska wezwała Polskę do usunięcia uchybień polegających na przekroczeniu dopuszczalnych wartości dwutlenku azotu w powietrzu. Wobec braku podjęcia skutecznych działań przez polskie władze, Komisja Europejska w dniu 18 lutego 2021 roku skierowała do Polski uzasadnioną opinię w tej sprawie. Komisja w komunikacie prasowym dotyczącym skierowania do Polski uzasadnionej opinii podkreśliła: „Dwutlenek azotu (NO2) pochodzi głównie z działalności człowieka, takiej jak ruch drogowy, w szczególności z pojazdów napędzanych olejem napędowym, oraz z przemysłu. Tego rodzaju zanieczyszczenie jest przyczyną poważnych chorób, takich jak astma i upośledzenie czynności płuc. Pełne wdrożenie norm jakości powietrza zapisanych w prawodawstwie UE ma kluczowe znaczenie dla skutecznej ochrony zdrowia ludzkiego i ochrony środowiska naturalnego.
Komisja ponadto stwierdziła, że w Polsce roczne wartości dopuszczalne dla NO2 zostały przekroczone w czterech aglomeracjach (warszawskiej, krakowskiej, wrocławskiej i górnośląskiej). Sprawozdania pokazują, że środki wprowadzone w celu wyeliminowania przekroczeń NO2 nie są wystarczające, aby okresy przekroczenia były jak najkrótsze.
W razie niepodjęcia przez polskie władze odpowiednich działań, Komisja Europejska może skierować sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
- Dyrektywa NEC – procedura naruszeniowa Komisji Europejskiej przeciwko Polsce INFR(2021)2024
W dniu 9 czerwca 2021 roku Komisja Europejska wystosowała do Polski wezwanie do dokonania prawidłowej transpozycji do prawodawstwa krajowego wszystkich wymogów przewidzianych w Dyrektywie NEC. Dyrektywa NEC zobowiązuje państwa członkowskie do redukcji emisji zanieczyszczeń powietrza do poziomu bezpiecznego dla zdrowia ludzkiego.
- Dostęp do wymiaru sprawiedliwości w odniesieniu do programów ochrony powietrza – procedura naruszeniowa Komisji Europejskiej przeciwko Polsce INFR(2020)2105
W dniu 14 maja 2020 roku Komisja Europejska wezwała Polskę do usunięcia przeszkód w dostępie do wymiaru sprawiedliwości w odniesieniu do programów ochrony powietrza. W ocenie Komisji, Polska narusza prawo unijne, tj. art. 23 Dyrektywy CAFE, nie zapewniając organizacjom ekologicznym oraz osobom fizycznym i prawnym bezpośrednio dotkniętym niebezpieczeństwem przekroczenia limitów zanieczyszczenia powietrza możliwości wniesienia skargi do sądu krajowego. Komisja Europejska zwróciła uwagę, że organizacje ekologiczne oraz osoby fizyczne lub prawne nie mają obecnie prawa kwestionować spójności programów ochrony powietrza i wymagać od władz publicznych ustanowienia programów ochrony powietrza zgodnych z wymogami Dyrektywy.
- Postępowanie przed Komitetem ds. Przestrzegania Konwencji z Aarhus
Obecnie w Komitecie rozpoznawana jest także sprawa dotycząca braku dostępu do sądu w odniesieniu do planów i programów: ACCC/C/2016/151.